SOALAN 27
JELASKAN PENERIMAAN MASYARAKAT TEMPATAN TERHADAP
PERUBAHAN YANG DILAKUKAN OLEH PENJAJAH
MOHD SHAH MD ALI HANAFIAH
Menjelang akhir abad ke-19,hampir
kesemua negara asia telah berjaya dikuasai oleh penjajah. Ini telah menyebabkan
mereka bebas melakukan apa sahaja perubahan tanpa menghiraukan tindak balas
masyarakat tempatan. Perubahan yang dilakukan adalah untuk kepentingan mereka
sendiri. Penerimaan masyarakat tempatan terhadap perubahan yang dilakukan ada
yang positif dan ada juga yang negatif. Perubahan ini merangkumi aspek politik
, ekonomi , sosial dan kebudayaan serta
agama.
Pelbagai reaksi telah timbul akibat
daripada perubahan yang di lakukan penjajah. Dasar pengilhaman Lord Dalhousie
merupakan faktor politik yang menyebabkan Dahagi India. Beliau telah
mengilhamkan wilayah-wilayah tanpa menghiraukan perasaan orang India. Lord
Dalhousie meletakkan tiga alasan di atas Dasar Pengilhaman yang di buatnya
iaitu hak menakluk kuasa agung, "Doctrine Of Lapse" dan ingin membantu
wilayah-wilayah yang di belenggu masalah penyelewengan dan pemerintahan. Dasar
ini telah menimbulkan keresahan dan kebimbangan di kalangan putera-putera
pemerintahan tempatan. Ini kerana "Doctrine Of Lapse" menyatakan
sekiranya seseorang pemerintah mangkat tanpa waris maka negerinya menjadi
kepunyaan British. Lord Dalhousie telah mengilhamkan wilayah-wilayah seperti
Punjabi, Oudh, Satara, Jhansi, Baghat, Jaitpur dan Sambalpur. Lord Dalhousie
juga telah mencabar kedaulatan pemerintahan tempatan. Hal ini telah menyebabkan
Dahagi di India. Namun, Dahagi ini telah gagal.
Kedatangan British di India telah
menyebabkan beberapa adat resam di hapuskan. Antaranya Sutthe, Thugee dan
pembunuhan bagi perempuan. Ini telah menyebabkan masyarakat tempatan
memberontak. Amalan Sutthe ialah pengorbanan para balu di timbunan kayu mayat
suami mereka semasa upacara pengebumian. Amalan Sutthe ini di hapuskan melalui
undang-undang tahun 1828. Amalan ini di anggap sebagai satu jenayah. Manakala
amalan Thuge ialah satuu sistem rompakan dan pembunuhan di jalan raya. Amalan
ini di jalankan oleh kumpulan agama yang bersenjata dan menyamar lalu membunuh
pengembara atas nama Dewa Kali. Amalan bagi perempuan yang di anggap tidak
berperikemanusiaan juga di hapuskan oleh British. Lord Dalhousie juga telah
meluluskan undang-undang membenarkan balu-balu India berkahwin semula. Walaupun
perubahan-perubahan sosial di jalankan, tetapi ia telah melanggar amalan dan
adat serta menyinggung hati orang India. Ini telah menyebabkan penentangan
pendduduk tempatan dan kemuncaknya adalah Dahagi di India.
Pertubuhan yang berlaku di Indonesia
yang di lakukan oleh Belanda juga menyebabkan rakyat menentang. Antara
perubahan yang di lakukan adalah di dalam pentadbiran. Belanda telah mengubah
sistem pentadbiran tradisional mesyarakat Indonesia dan telah mengurangkan
kuasa pembesar tempatan. Ini telah menyebabkan berlaku pemberontakan
terutamanya di Jawa dan kemuncaknya
adalah Perang Jawa (1825-1830). Selepas Perang Jawa, Belanda telah menyusun
sistem pentadbiran yang baru, tetapi sistem tidak di terima oleh Sultan di
beberapa daerah. Antaranya Sultan Badruddin di Palembang yang memberontak pada
1820. Ini kerana, pembesar tempatan di letakkan di bawah Sistem Residen.
Di Indonesia juga telah berlaku
perubahan di dalam adat resam dan undang-undang serta ekonomi. Perubahan dalam
sistem pendidikakn juga telah berlaku. Perubahan yang di lakukan dalam
undang-undang di Indonesia terutamanya di Sulu dapat di terima oleh masyarakat
tempatan. Ini kerana kebanyakan undang-undang yang di buat tidak banyak di
ubah. Umpamanya, undang-undang Sulu yang di warisi daripada abad sebelumnya
masih di gunakan selepas kedatangan penjajah. Ia hanya di kenali sebagai Kaum
Sulu Baru. Selain itu pihak penjajah juga telah mewujudkan sistem mahkamah. Pelbagai
dasar juga telah di perkenalkan dalam sistem ekonomi Indonesia. Antaranya
adalah Dasar Liberal, Sistem Kultur dan Dasar Etika. Namun, kebanyakan
dasar-dasar ini telah menindas rakyat. Contohnya Sistem Kultur yang mengikut
rakyat tempatan dalam pertanian. Ini telah menyebabkan masyarakat Jawa
memberontak kerana tidak mempunyai waktu rehat yang cukup akibat penanaman
jagung sepanjang tahun. Ini juga telah menjadi faktor Perang Jawa. Dalam sistem
pendidikan pula, masyarakat tempatan
telah menerima sistem yang di bawa oleh Barat. Penerimaan ini berlaku semasa
pemerintahan Jepun. Pendidikan telah menyebabkan ramai yang mendapat pendidikan
yang lebih baik dan jawatan yang penting dalam persediaan ke arah berkerajaan
sendiri.
Di Vietnam, Perancis melaksanakan
pembaharuan untuk mengukuhkan kekuasaan ke atas negeri naungan itu iaitu
Kemboja. Raja Norodom di paksa menerima segala pembaharuan yang di laksanakan
Perancis. Baginda hanya di anggap sebagai Raja Boneka. Perancis telah melantik
seorang residen untuk melaksanakan tugas-tugas kerajaan. Perubahan-perubahan
ini telah menimbulkan kemarahan dan rasa
benci penduduk. Mereka telah bangkit memberontak di bawah Si Vattha.
Peperangan ini telah memakan masa selama 18 bulan dan Si Vattha telah mengalami
kekalahan dan menyerah diri. Di
Filipina, Sepanyol telah membawa perlaksanaan beberapa dasar ekonomi seperti
Sistem Polo dan Vandala yang memaksa penduduk melakukan kerja paksa. Dalam
sistem Polo, rakyat perlu bekerja secara percuma untuk kerajaan selama 40 hari
dalam setahun dan Sistem Vandala pula, menghendaki rakyat menyerahkan barangan
mereka kepada kerajaan secara paksa. Biasanya kerajaan tidak membuat sebarang
bayaran. Ini menyebabkan masyarakat tempatan tidak puas hati terhadap perubahan
tersebut kerana perubahan yang di lakukan bersifat penindasan terhadap
masyarakat. Ini telah menyebabkan pemberontakan tempatan 1562-1872 dan
pergerakan perubahan 1872-1896.
Di Burma, pelbagai perubahan juga
telah di lakukan oleh British. Antaranya, menghapuskan Sistem Hutdaw dan
menggantikan dengan sistem Residen. Ramai pemimpin di tangkap dan di buang
negeri. Tindakan ini menimbulkan
kemarahan pemimpin. Burma yang masih mengharap pihak British mewujudkan kembali
sistem beraja tetapi British menolak. Mereka telah bangun memberontak dan
pemberontakan telah berlarutan. Contohnya kebangkitan Saya San 1930-1931.
Selain itu, perubahan juga berlaku dalam adat dan kebudayaan Burma yang ingin
di gabungkan dengan pendidikan barat. Ini di lakukan oleh orang Burma yang
pendidikan barat. Mereka telah menubuhkan sekolah agama Buddha tetapi tidak
berbentuk biaya dan kependerian dan mengajar ilmu sekular dan Buddha. Tetapi
sekolah ini tidak mendapat sokongan para sami yang tidak mahu menerima ilmu
sekular. Sistem pendidikan barat sebenarnya telah mendapat sambutan dari
masyarakat tempatan di sebabkan oleh nasionalisme dan hak mendapat kemerdekaan.
Bagi China, undang-undang barat di
anggap sebagai sisstem bertimbang rasa, adil dan bebas. Ini di sebabkan
undang-undang negara tersebut kejam kerana prinsip perundangan China yang
menyatakan seseorang di anggap bersalah sehinggalah membuktikan dia tidak
bersalah. Ini berbeza dengan barat yang mengganggap seseorang tidak bersalah
sehingga di buktikan bersalah. Perbezaan ini telah mengakibatkan perang
Inggeris-China pada tahun 1839. Selain itu, kuasa barat telah memperkenalkan
kereta api dan kapal wap dan ini menjejaskan mata pencarian pekerja China dalam
bidang pengangkutan tradisional seperti kereta kuda, kereta lembu dan tangkan.
Ini telah menyebabkan Pemberontakan Boxer. Tetapi pemberontakan ini gagal.
Dalam sistem pendidikan pula, China terpaksa menerima sistem pendidikan barat
pada awalnya. Tetapi, pada 1850-an kerajaan Manchu China telah menggalakkan
para pegawainya mempelajari tamadun barat. Sistem pendidikan barat telah
menghapuskan sistem pendidikan berteraskan ajaran Confucius, Teoisme dan
Buddisme.
Kesimpulannya, kedatangan penjajah telah menyebabkan pelbagai perubahan yang mendatangkan kebaikan dan keburukan. Dari segi kebaikan, masyarakat tempatan memperolehi pendidikan yang baik dan mendapat jawatan dalam sistem pentadbiran di samping meningkatkan ekonomi. Namun begitu masyarakat tempatan sebenarnya tertindas dengan peraturan-peraturan yang di buat. Selain itu, pihak penjajah ingin mengekalkan kuasa mereka di negara-negara Asia melalui perubahan yang di lakukan.